Ik was Amerika

De eerste hoofdstukken van 'Ik was Amerika' van Gustaaf Peek roepen veel vragen op bij de lezer: verschillende personages worden geïntroduceerd en wat hun onderlinge relatie is, blijft lang onduidelijk. Dat is niet erg, integendeel. De 3 verhaallijnen zijn intrigerend en komen aan het einde van het boek op zeer knappe wijze bij elkaar. Als lezer moet je denken en reconstrueren, zonder dat het ook maar één moment vervelend is. Het verhaal van de soldaat Dirk Winter, die in de 2e wereldoorlog krijgsgevangen gemaakt is door de Amerikanen en verscheept werd naar een kamp in Amerika, is de rode draad. Tijdens zijn tewerkstelling ontmoet Dirk de zwarte Harris Winslowe. Ze worden vrienden en laten zich niet uit elkaar drijven door de spottende opmerkingen en nare gebeurtenissen die hun ten deel vallen. Vele jaren later, Dirk en Harris zijn allebei oude mannen, besluit Dirk om vanuit Europa naar Amerika te gaan om Harris op te zoeken. Dat hij een dubbele agenda heeft, blijkt pas heel laat in het boek. En dan is er de mysterieuze Jennifer die een semi-rondzwervend bestaan lijdt. 

Van chronologie is geen sprake: van Jennifer gaan het terug in de tijd om daarna de reis van de oude Dirk te vervolgen. De spanning en het mysterie worden op deze manier heel ingenieus opgebouwd. De verhalen zijn werkelijk prachtig en de verbinding zeer geraffineerd. Er zit zoveel lading in dit boek, het heeft me diep geraakt. En passant worden zware thema's aangetikt : slavernij in Amerika, Joden in de tweede wereldoorlog. Gustaaf Peek weet op schijnbaar eenvoudige manier een mooi en intelligent boek te presenteren. Het einde geeft niet alle geheimen prijs, maar is zeer bevredigend en past mooi in de lijn van Dirks levensweg.

5/5

Tsjik

Tsjik is een boek dat geschreven lijkt als een filmscript: een vlotte roadmovie waarin 2 jonge mensen, die opgroeien in allesbehalve standaardgezinnen, de hoofdrollen voor hun rekening nemen. De moeder van Maik is verslaafd aan drank en gaat regelmatig 'op vakantie' naar een verslavingskliniek terwijl zijn vader vooral oog heeft voor zijn jonge secretaresse en Maik op zijn 14e gewoon thuis laat als hij op zakenreis gaat. Tsjik is een Russische jongen die van instelling naar instelling gaat en soms dronken op school verschijnt. De jongens zitten bij elkaar in de klas, maar hun vriendschap ontstaat op het moment dat ze allebei niet uitgenodigd zijn op de verjaardag van Tatjana, het mooiste meisje van de klas - waar Maik heimelijk verliefd op is. In de zomervakantie 'leent' Tsjik een oude Lada en samen met Maik besluit hij om op vakantie te gaan, 'zoals gewone mensen dat doen'. De reis is een opeenvolging van grappige gebeurtenissen, kampeerlessen voor dummy's, spannende manoeuvres met de Lada en mooie ontmoetingen met uiteenlopende mensen. En in tegenstelling tot wat hun thuis altijd geleerd is: alle mensen die ze ontmoeten blijken aardig en behulpzaam te zijn. Tsjik is een heerlijk boek met onverwachte gebeurtenissen. Vooral het perspectief is goed uitgewerkt: Wolfgang Herrndorf geeft het vocabulaire en de gedachtegang van de jongens op een sublieme manier weer. Het boek is geschreven voor 'young adults' vanaf 15 jaar, maar ook voor de volwassen lezer is er genoeg te genieten.

4/5

Une année chez les Français

Als jong Marokkaans jochie van 10 jaar oud een beurs krijgen voor een prestigieuze middelbare school in Casablanca, dat is wat Fouad Laroui overkwam. In zijn roman Une année chez les Français maak hij dan ook uitvoerig gebruik van zijn eigen ervaringen. Het leven van de hoofdpersoon Medhi staat compleet op zijn kop vanaf het moment dat hij de drempel van het Lyautey Lycée over is. Werkelijk alles is anders, de vakken op school, zijn klasgenoten, het eten, de normen en waarden. Wat blijft is zijn grote liefde voor lezen. Medhi leest werkelijk alles wat los en vast zit. Tijdens zijn periode op het Lyautey Lycée ontmoet hij een kleurrijke stoet aan personages : medeleerlingen, docenten, surveillanten en nog nooit eerder ontmoete familie uit Casablanca. Het boek gaat vlot van start, toch weet het de sfeer niet helemaal vast te houden. De snelheid van de eerste pagina's verdwijnt, de humor is wel erg gemakkelijk (slapstickachtig) en Medhi komt niet goed uit de verf. Na een pagina of 80 lijkt Laroui het ritme weer op te pakken en slaagt hij erin om Medhi tot leven te brengen. Het boek is luchtig van toon en doorspekt met ironische passages. De vele woordgrappen, misverstanden die ontstaan door een gebrek aan beheersing van het Frans of het Arabisch zijn helaas te veelvuldig aanwezig. Daar staat tegenover dat Laroui veel citaten ontleent aan uiteenlopende werken uit de Franse literatuur.

Het beeld dat geschetst wordt is tamelijk stereotype, 'zij' de Fransen en 'wij' de Marokkanen. Zo sluit Medhi vriendschap met Denis Berger. De manier waarop mevrouw Berger Medhi tegemoet treedt is hilarisch. Al met al is Une année chez les Français een leuk en leesbaar boek; Medhi is aandoenlijk - hij lijkt af en toe een verdwaalde Alice in Wonderland, maar het beeld dat overblijft is dat van een echte survivor. Hij kwam, zag en overwon.

3/5

Windows on the world

Een boek over 9/11, een hedendaags thema waar nog niet veel auteurs zich aan gewaagd hebben. Fréderic Beigbeder doet dat wel in Windows on the world. In het boek zijn de hoofdstukken de minuten tussen het moment waarop het eerste vliegtuig het WTC doorboorde en het instorten van de toren. Het bestaat uit 2 verhalen die telkens afgewisseld worden, de ene minuut bevinden we ons in het restaurant van het WTC (Windows on the world) en de volgende minuut is geschreven vanuit het perspectief van de auteur zelf die zich in het eerste deel van het boek in La Tour Montparnasse in Parijs bevindt. De hoofdpersonen in New York zijn een vader (Carthew) en zijn 2 zoontjes. Het begin van het boek is veelbelovend. De personages in Amerika zijn interessant, de dialogen tussen de vader en zijn zoontjes zijn aandoenlijk en komen echt binnen. De Tour Montparnasse een mooie plek om de vergelijking tussen New York en Parijs te maken. De beschrijvingen van de chaos die uitbreekt, de verstikkende hitte en de paniek zijn pakkend geschreven. Naar mate het boek vordert wordt het steeds vervelender om terug te gaan naar het leven van de schrijver, dat echt een stuk minder interessant is dan de situatie boven in het WTC. Beigbeder verplaatst zijn verhaal naar New York, hij haalt herinneringen op aan de tijd dat hij daar woonde (en genoot van het leven; het klassieke sex-vrouwen-drugs-feesten-drank-riedeltje van Beigbeder). Het einde is erg teleurstellend. Het wordt steeds lastiger om de 2 verhaallijnen uit elkaar te halen. En na 3/4 van het boek, was het eigenlijk wel genoeg. Het geklets van Beigbeder over zichzelf wordt vervelend; waarom wil hij zoveel over zichzelf kwijt en focust hij niet meer op het verhaal dat voor de lezers toch de reden is om zijn boek te lezen? Jammer.

3/5 

Dijkshoorn

Als je regelmatig colums schrijft, ben je tegenwoordig aan je stand verplicht om deze te bundelen en in boekvorm uit te geven. Dat deed Nico Dijkshoorn ook. Het is een mooi overzicht geworden van stukken over diverse onderwerpen. In veel columns hoor je de Nico Dijkshoorn zoals hij optreedt bij DWDD: met een heerlijk sarcasme beschrijft hij de wereld om hem heen. Soms schieten de verhalen wat uit de bocht wat mij betreft. Sommige stukken zijn ronduit slecht; toch heb ik te vaak gelachen om dit boek af te serveren.

3/5