Het dwaallicht

Het dwaallicht is een heel klein boekje van Willem Elsschot dat helaas veel te snel uit is. In Het dwaallicht laat dhr. Laarmans zich in met 'drie zwartjes'. De drie matrozen zijn op zoek naar een vrouw en Laarmans biedt zijn hulp aan. Laarmans handelt heel correct en hij is te spreken over de goede manieren van de drie Afghanen. Er zitten een aantal hele geestige passages in het boek, zoals de passage waarin bloemen gekocht worden ('in ieder land moet ment doen zoals de mensen die er wonen') of het gesprek in het café over godsdiensten (over Christus aan het kruis 'arme man', 'wordt dat hier veel gedaan?'). Alhoewel het taalgebruik heerlijk archaïsch is, blijft het toch heel goed leesbaar: 'Waarachtig, als ik naar buiten kom en mijn kraag opzet voor een drafje naar de tram toe, wordt mijn aanloop gehinderd door drie zwartjes die mij de weg versperren'.
In het verhaal gebeurt eigenlijk niet bijster veel, maar toch ben je als lezer geboeid en wil je weten of ze Maria van Dam gaan vinden en of dhr. Laarmans zich lekker met zijn voeten op de poef bij zijn gezin kan voegen - waar hij lekker verder kan dromen over Fathma.


4/5

Tom est mort

Het relaas van Marie Darrieussecq over het verlies van haar tweede zoon, Tom, start ijzersterk. Vlot lees je de eerste 60 pagina's, je wordt het boek ingezogen. Het verdiet van de moeder is tastbaar en laat je niet onberoerd. Maar dan gebeurt er niets meer. Hoe verschrikkelijk het verlies van een jong kind ook is, de 150 pagina's die nog voor je liggen, zijn meer van hetzelfde pathetische gesnik. Darrieussecq slaagt er niet meer in dat gevoel van het begin van de roman op te roepen. Zo werd het een ware strijd om dit boek uit te lezen. Af en toe een sprakje hoop, zeker, als er een schitterend geformuleerde passage voorbijkomt die weer even een steek in je hart weet op te roepen - om dan weer teleurgesteld de volgende zinnen tot je te nemen. Er is zo weinig verrassing in het boek, en als aan het einde de doodsoorzaak van Tom onthuld wordt, is dat zelfs geen nieuws meer omdat je dat als lezer eigenlijk al had in kunnen vullen. Nee, dit is wat mij betreft geen aanrader.

2/5

Gestameld liedboek

Erwin Mortier heeft een werkelijk schitterend boek geschreven over zijn dementerende moeder. Hij slaagt er in om de soms banale feiten van de aftakeling op een indringende manier weer te geven. Hij legt bovendien uit wat het effect van de verwoesting in het hoofd van zijn moeder op hem heeft. Stilistisch zit het heel goed in elkaar, sommige zinnen zijn werkelijk pure poëzie. Een aantal hoofdstukjes is afgedrukt als een gedicht, weinig woorden, veel wit. Het boek bestaat uit een groot aantal kleine hoofdstukjes. Dementie is schrijnend, en dat kan Mortier met weinig woorden feilloos weergeven. Als lezer hoop je dat de verlossing voor Mortier en de zijnen (o.a. zijn vader!!) snel komt. De angst, vertwijfeling, hoop, teleurstelling, scepsis over de opvang, ('soms kom ik op de afdeling als er gekookt wordt en wil ik me kwaad maken omdat er niets gebeurt. Omdat de gasten niet reageren. Maar dan zeggen therapeuten: dat denk je maar. Ruiken, zeggen ze, de geur van verse soep opsnuiven, dat is ook iets doen.') onmacht, het wachten. Angstaanjagend mooi verslag van een vreselijke aftakeling.


5/5